Jaroslavl
Jaroslavl is gelegen aan de rivier de Wolga, op ongeveer 250 kilometer ten noordoosten van Moskou. Het is het bestuurlijk centrum van de oblast Jaroslavl. Het historisch centrum van de stad, rond de samenvloeiing van de Wolga en de Kotorosl, staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De stad is onderdeel van de Gouden Ring van Rusland.
De huidge stad ligt op 7 kilometer ten noordoosten van de vroegere Vikingplaats Timerjovo uit de 8e of 9e eeuw. Voor de komst van de Slaven woonden op de plaats van het huidige Jaroslavl sprekers van Finoegrische talen.
Jaroslavl zou volgens oude bronnen zijn gesticht in 1010 door Jaroslav de Wijze als een steunpunt van het Vorstendom Rostov (een rijk dat voor het eerst wordt genoemd in 1071) tegen invallen vanuit het noorden over de Wolga. Volgens een legende stichtte Jaroslav de stad, nadat deze hier persoonlijk een sterke berin zou hebben verslagen. Deze legende leeft voort in het wapen van de stad, waarop een staande beer staat afgebeeld met een hellebaard in haar rechterhand.
Ten tijde van het Kievse Rijk was Jaroslavl een van de oostelijkste steden van het rijk. In 1218 werd Jaroslavl de hoofdstad van het onafhankelijke Vorstendom Jaroslavl, dat zich iets eerder van het vorstendom Rostov had afgesplitst. De stad ontwikkelde zich mede daardoor tot een rivierhandelscentrum, waar veel handelaren en handwerkers naar toe trokken en waar in die tijd ook de eerste kerken en kloosters ontstonden. Tijdens de Mongoolse invasie in Rusland, werd de stad verscheidene malen platgebrand. Tijdens de Tataarse invasie van 1238 werd de stad bijna volledig verwoest. De stad werd echter steeds weer opgebouwd en wist haar positie als handelsstad te behouden. In 1463 kwam de stad onder het bestuur van Moskovië te staan.
Toen tijdens de Tijd der Troebelen in 1612 de Polen Moskou hadden veroverd, werd Jaroslavl gedurende 5 maanden, van maart tot juli de facto de hoofdstad van Rusland. Van april tot juni waren hier de troepen van Kosma Minin en Dmitri Pozjarski gelegerd, die de stad Moskou later van de Poolse bezetters zouden bevrijden. In die tijd was het naar grote de tweede stad van Rusland.
In de 17e en 18e eeuw groeide de stad uit tot een belangrijk centrum voor de handel en handwerken met stenen gebouwen. Er ontstond in die tijd een regionale stijl van architectuur en frescoschilderingen in Jaroslavl. Later werd de stad een centrum voor de textielindustrie. Vanaf 1796 was Jaroslavl het bestuurlijk centrum van een gouvernement. In 1805 stichtte Pavel Demidov er een school voor hoger onderwijs, die in 1833 werd omgezet naar een lyceum. Tussen 1870 en 1898 werd de stad door spoorlijnen verbonden met de steden Moskou, Vologda, Kostroma en Sint-Petersburg, waardoor de stad uitgroeide tot een spoorknooppunt. In 1900 deed de tram zijn intrede in de stad.
Onder de vijfjarenplannen van de Sovjet-Unie groeide de stad uit tot een centrum voor de zware industrie. Sinds 1971 is Jaroslavl een universiteitsstad met faculteiten voor sociale en natuurwetenschappen.
